Porođaj se deli na četiri porođajna doba:
-doba širenja ili dilatacije,
-doba istiskivanja ploda ili ekspulzija,
-doba rađanja posteljice i ovojaka ili placentno doba,
-postplacentno doba.
Prvo doba porođaja ili doba širenja, karakteriše se izravnavanjem grlića i dilatacijom cervikalnog kanala materice.Počinje sa prvim porođajnim kontrakcijama, a završava se potpunom dilatacijom spoljnjeg ušća materice.Doba širenja kod prvorotki traje od 12-16 časova, a kod višerotki od 6-10 časova.U porodilištima-akušerskim odeljenjima uz prisustvo lekara, babice trajanje porođaja u celini skraćeno na račun doba dilatacije.Vodenjak je deo plodovih ovojaka i plodove vode, koje se nalazi ispred prednjačećeg dela ploda.On se formira u početku porođaja.Pri kraju prvog doba porođaja, nastaje spontano prskanje vodenjaka.posle izvesnog stapena sirenja ušća materice postojanje vodenjaka usporava dalju dilataciju i produžuje porođaj, pa se zato pri dilataciji spoljnjeg ušća za tri poprečna prsta vodenjak se veštački prokida.U prvo doba porođaja porodilji i plodu prete izvesne opasnosti zato je neophodna kontrola od strane lekara i babice.Stanje porodilje se stalno kontroliše, izgledom kože, vidljive sluzokože, krvni pritisak, telesna temperatura, kontrola disanja i učestalost pulsa.Povremenim spoljašnjim i unutrašnjim pregledima prati se tok porođaja, odnosno napredovanje dilatacije i utiskivanje prednjačećeg dela ploda kroz porođajni kanal.U ovo doba se kontrolišu i porođajne kontrakcije materice odnosno trudovi.U isto vreme kontrolišu stanje ploda, njegovih srčanih tonova, i praćenjem krivulje dobijene EKG.
Drugo doba porođaja tj. vreme istiskivanja ploda, počinje od potpune dilatacije spoljnjeg ušća materice i završava se rađanjem novorođenčeta.U ovo doba porođaja pod dejstvom materičnih kontrakcija i napona plod se spušta kroz proširene porođajne puteve prema izlazu porođajnog kanala.Kod višerotki traje oko pola sata, a kod prvorotki nešto duže.Drugo doba porođaja ne sme da traje duže od 2 časa.Uz strogu kontrolu porodilja i ploda.Stanje ploda se kontroliše povremenim slušanjem srčanih tonova.Srčani tonovi ploda izvan kontrakcije materice, treba da su jasni ritmični i određene frekvencije koja se kreće od 120-140 otkucaja u minuti (zbog preteće asfikcije ploda).Pojava svežeg mekonijuma u plodovoj vodi, ako glavica prednjači takođe je znak da plod pati.Važan znak preteće intrauterine asfikcije ploda jesu njegovi vrlo živahni i učestali pokreti.Plod ne miruje, koprca se jer nema dovoljno kiseonika ,odnosno nagomilani ugljendioksid u krvi draži njegove centre u produženoj moždini, usled čega se kontraktuje njegova telesna muskulatura.U slučaju sumnje da plod pati u doba istiskivanja mora se porođaj završiti carskim rezom.Ako porođaj teče u najboljem redu pri kraju drugog doba porođaja, pri prelasku prednjačećeg dela ploda preko međice, i ako je međica visoka i rigidna može doći do njenog cepanja, pa čak i do ruptore.U tom slučaju treba izvršiti epiziotomiju.Čim se dete rodi babica ga prihvata za nožice i podiže u vis da bi se iz disajnih puteva iscedila aspirisana sluz i plodova voda.Čim prestaje pulzacija pupčane vrpce iz pupčanika se prema novorođenčetu, istisne zaostala krv pa se pupčanik podveže i preseče. Novorođenče se opere pod mlaz i obriše se patrljak pupčane vrpce se ponovo podveže, iscedi i skrati se na to se stavlja sterilna kabel gaza sa Betadinom.Novorođenče se pregleda od strane pedijatra (zbog eventualne anomalije u razvoju, naročitu pažnju treba obratiti na prirodne otvore, čmar, spoljne polne organe, usta, ekstremiteti).Izmeri se težina i dužina novorođenčeta, zatim obim glave i apgar scor.
Treće doba porođaja ili placentno doba, počinje od momenta rađanja ploda i završava se rađanjem posteljice i ovojaka.Izlazkom ploda i plodove vode materica se oslobađa glavnog dela svog sadržaja.Posteljica se odvaja od materice zu otvaranje uteroplacentnih krvnih sudova što je praćeno krvarenjem.Na taj način između materice i posteljice se stvara krvni ugrušak tzv.retroplacentni hematom, koji rastući i pod dejstvom povremenih kontrakcije i retrakcije materice nastavlja odvajanje posteljice i ovojaka.Odvaljena (odlubljena) posteljica se spušta na predeo grlića materice, i pritiskujući na cervikalne ganglije izaziva napone.Ovi naponi omogućavaju izbacivanje posteljice iz porođajnog kanala.Nekad može da se desi da je potrebna stručna intervencija za istiskivanja posteljice, preko trbušnog zida, ili ručno se izvrši odlubljivanje.
Četvrto doba porođaja je po izlasku posteljice završava se treće placentno doba i počinje postplacentno doba porođaja.Značajnosti ovog doba je u tome što u to vreme porodilja može obilno krvariti, usled čega je ponekad ugrožen i njen život.Zato mora da bude pod stalnom kontrolom lekara i babice.Porodilju posle porođaja, najpre treba dobro utopliti i preneti u sobu za babinjare, gde može da se odmori.
