Diskus hernija je prolaps intervertebralnog (međupršljenskog) diska i kompresija nervnog korena.
Uglavnom nastaje u lumbalnom delu kičmenog stuba (između L4-L5 i L5-S1 pršljenskog tela) zbog velikog pritiska na te pršljenove i vratnom delu zbog velike pokretljivosti vratnih pršljenova.
Lumbalna diskus hernija:
Etiologija: Nastaje najčešće kod mladih visokih vitkih ljudi, usled nepravilnog dizanja tereta. Tom prilikom dolazi do cepanja anulusa fibrosusa (prsten od čvrstog vezivnog tkiva) i do prolapsa nukleus pulposusa (mekano jezgro diska).
Hernijacija češće nastaje lateralno pritiskajući nervne korenove, ili ređe medijalno pritiskajući kičmenu moždinu tj. kaudu ekvinu.
Klinička slika:
1. Karakterističan (antalgičan) položaj tela. Pacijent naginjanjem na stranu smanjuje pritisak na oboleli disk, time smanjuje bol. 2. Bol u lumbalnom predelu, tzv. radikularni bol- niz gluteus i zadnju stranu buta i potkolenice sve do prstiju. Bol se pojačava pri kašljanju, kijanju i pri savijanju tela, a smiruje se u ležećem položaju
3. Parestezija (neosetljivost) prednje strane ili zadnje strane potkolenice, zavisno od nivoa hernije 4. Ugašen tetivni refleks skočnog zgloba
5. Nemogućnost hodanja na prstima ili peti, zavisno od nivoa hernije 6. Atrofija mišića potkolenice
Dijagnoza: Postavlja se pomoću CT, NMR i elektromiografije.
Lečenje: Konzervativno lečenje je preporučeno kod bolesnika koji nemaju trajna neurološka oštećenja, tj. kod onih koji imaju blažu kliničku sliku.
• mirovanje u ležećem položaju na ravnoj tvrdoj podlozi sa nogama savijenim u kolenu. Na taj način se izravnjavanjem lumbalne krivine smanjuje pritisak na intervertebralne diskove
• analgetici (Nesteroidni antiinflamatorni lekovi-aspirin, brufen, diklofen)
• kortikosteridi- smanjuju otok nervnih korenova suzbijajući zapaljenje izazvano mehaničkom iritacijom
• sedativi- smanjuju grč mišića i deluju umirujuće
• vitamini B kompleksa- pomažu u regeneraciji eventualno oštećenih nerava
• fizikalna terapija
Operativno lečenje je rezervisano za pacijente kojima konzervativna terapija ne pomaže, tj. uprkos njoj stanje se pogoršava, kao i za one kod kojih postoji trajni neurološki deficit koji se pogoršava. Operacija se sastoji od uklanjanja nukleusa pulposusa koji pritiska koren nerva.
Cervikalna diskus hernija:
Nastaje zbog prekomernih pokreta vrata, nekada kao posledica traume glave i vrata. Ređa je od lumbalne diskus hernije.
Klinička slika: bol u vratu, ukočen vrat, bolovi u gornjim ektremitetima, slabost mišića ruku. Ukoliko je pritisnuta kičmena moždina može nastati kvadriplegija.
Dijagnoza: ista kao kod lumbalne diskus hernije
Lečenje: Konzervativno- imobilizacija vrata, analgetici, sedativi, fizikalna terapija (toplota). Operativno lečenje se primenjuje kada konzervativno lečenje nema efekta.
