Šta je?
Bolest zapadnog Nila prenose komarci. Ako se zarazite, možete, ai ne morate imati simptome ili možete imati blaže simptome, kao što su osip kože i glavobolja. Međutim, neki ljudi koji se zaraze razviju po život opasne bolesti, kao što je upala mozga.
Bolest je uobičajena u oblastima kao što su Afrika, Zapadna Azija i Bliski Istok. Najpre se pojavila u SAD-u leto 1999 i od tada je pronađena u svih 48 saveznih država.
Izloženost komarcima gde virus postoji povećava rizik od oboljenja. Korišćenje zaštite koja odbija komarce i nošenje odeće koja pokriva kožu, mogu smanjiti rizik.
Simptomi
Većina ljudi zaraženih bolesti zapadnog Nila nema znakove ili simptome.
Znaci i simptomi blage infekcije
Oko 20 odsto ljudi razviju blagu infekciju poznatu kao groznica zapadnog Nila. Najčešći znakovi i simptomi groznice uključuju:
Osip kože
Glavobolja
Vrućica
Proliv
Mučnina
Povraćanje
Bol u leđima
Bol mišića
Nedostatak apetita
Natečene limfne žlezde
Znaci i simptomi ozbiljne infekcije
U manje od 1% zaraženih ljudi, virus izaziva ozbiljne neurološke infekcije. Takve infekcije uključuju upalu mozga (encefalitis) ili mozga i okolnih membrana (meningoencephalitis). Ozbiljne infekcije takođe uključuju infekcije i upale mozga i kičmene moždine, naglu slabosti u rukama i nogama.
Znaci i simptomi uključuju:
Visoku temperaturu
Jaku glavobolju
Ukočen vrat
Dezorijentacija i zbunjenost
Stupor ili koma
Tremor
Znaci i simptomi slični Parkinsonovoj bolesti
Nedostatak koordinacije
Konvulzije
Bol
Delimična paraliza ili nagla slabost
Simptomi obično traju 3-6 dana, ali simptomi encefalitisa ili meningitisa mogu trajati nedeljama. Nekih neurološki simptomi, kao što su slabost mišića, mogu biti stalni.
Uzroci
U Sjedinjenim Američkim Državama, divlje ptice, posebno vrane, glavni su izvor virusa zapadnog Nila, ali virus zapravo šire pojedine vrste komaraca.
Evo kako izgleda ciklus prenosa:
Kada komarac ugrize pticu zaraženu virusom, virus ulazi u krvotok komarca gde cirkuliše nekoliko dana pre nego što se nastani u žlezdama slinovnicama. Kada zaraženi komarac ugrize životinju ili čoveka, virus ulazi u krvotok domaćina, gde može izazvati ozbiljne bolesti.
Iako je tačan mehanizam bolesti još nepoznat, pretpostavlja se da virus ulazi u krvotok domaćina gde se multiplicira i napreduje prema mozgu, prelazeći barijeru koja odvaja krv od centralnog nervnog sistema. Nakon što virus pređe barijeru I zarazi mozak, moždano tkivo se upali i simptomi nastaju.
Virus Zapadnog Nila prenosi se uglavnom tokom toplog vremena, kada su aktivne populacije komaraca. Period inkubacije – period od ugriza zaraženog komarca do pojava znakova i simptoma bolesti – traje od 2 do 14 dana.
Drugi mogući putevi prenosa
U retkim slučajevima, moguće je širenje virusa putem:
Presađivanje organa i transfuzija krvi
Donirani organi još nisu testirani na virus. Međutim, donatori krvi su testirani na virus, čime je znatno smanjen rizik zaraze transfuzijom.
Majka na nerođeno dete
Iako se čini da majka može preneti virus na nerođeno dete, nije poznato da li to može dovesti do abnormalnosti u deteta.
Dojenje
U nekoliko slučajeva, majke su prenele virusa na novorođenčad dojenjem. No, stručnjaci u centrima za bolesti i prevenciju reći će da su takvi slučajevi izuzetno retki i ne bi trebalo da utiču na odluku žene da doji.
Rizik u laboratoriji
Neki laboratorijski radnici koji su uključeni u nadzor i istraživanje virusa dobili su bolest od zaraženih osoba.
Faktori rizika
Ukupni rizik dobijanja virusa zavisi od faktora:
Doba godine
Virus sledi sezonski obrazac koji počinje u rano proleće, a vrhunac je kraj leta i početak jeseni
Geografske regije
Posjeta ili život u području zemlje gde obitavaju komarci zaraženi virusom povećavaju rizik opasnosti od zaraze.
Vreme provedeno napolju
Ako radite ili provodite vreme na otvorenom, veće je verovatnoća ugriza zaraženog komarca.
Čak i ako ste zaraženi, rizik od razvijanja bolesti veoma je mali – manje od 1% ljudi koji su izloženi ugrizu postaje teško bolesno. Većina ljudi koji obole potpuno se oporave.
Verovatno ćete dobiti fatalnu infekciju ako:
Ste odrasla osoba iznad 50 godina starosti
Imate oslabljen imuni sistema, na primer nakon transplantacije organa
Kada treba potražiti lekarski savet
Konsultujte se sa lekarom što je pre moguće, ako imate znakove i simptome koji bi mogli upućivati na bolest Zapadnog Nila – naročito ako ste trudni ili dojite. Iako se većina ljudi zaraženih virusom u potpunosti oporavi, virus može izazvati ozbiljne, po život opasne posledice i trajne problem sa mišićima.
