Smanjena funkcija jetre, najčešće hroničnog toka, pod dejstvom precipitijućih faktora; može preći u akutnu fazu.
Precipitacioni faktori:
alkohol, diuretici, unošenje proteina, sedativi, infekcije, krvarenje iz digestivnog trakta, operacije, paracenteza velike količine ascitesa, rast karcinoma i metastaza.
Klinička slika:
groznica, opšta slabost, zamor, mršavljenje
ikterus
promene na koži i sluzokožama (spajder nevusi, palmarni eritem,suva koža, deformacije noktiju, Dipuytren-ova kontraktura)
endokrini poremećaji (ginekomastija, atrofija testisa, gubitak malja i potenciec kod muškarca, virilizacija žena)
ascites
portnokavna encefalopatija
pad faktora koagulacije – koagulopatija (hemoragijske promene na koži i sluznicama)
portna hipertenzija
znaci pre kome – asterixis (flapping tremor) i foetor hepaticus (sladunjavi miris truleži).
Akutna insuficijencija jetre brzi razvoj insuficijencije sa encefalopatijom i/ili teškom koagulopatijom.
Fulmanantna insuficijencija jetre – težak oblik kod koga se encefalopatija razvija u toku 8 nedelja od početka bolesti. U najtežim slučajevima tok je kraći od 2 nedelje. Manifestuje se koagulopatijom sa teškim krvarenjima uz progresivnu encefalopatiju. Mortalitet 60-95%. Uzrok smrti: krvarenje i edem mozga.
Subakutna insuficijencija jetre – encefalopatija se razvija u toku i 8-28 nedelja od početka bolesti. Česte komplikacije – insuflcijencija bubrega i sepsa. Prognoza loša!
Dijagnoza:
Prisustvo etioloških faktora, testovi jetre (transaminaze, albumin, faktori koagulacije), elektroliti u serumu, amonijak, urea i kreatinin. EEG je vrlo značajan za procenu encefalopatije.
Terapija:
Pacijent leži u intenzivnoj nezi. Uklanjanje precipitirajućih faktora, ako je moguće. Krvarenje se zaustavlja transfuzijom plazme, trombocita, davanjem vitamina K. Korekcija elektrolitnog i acidobaznog statusa. Peroralno davanje laktuloze i neomicina smanjuje priliv toksina u CNS. Kalorijski unos – glukoza i vitamini parenterealno, iiz postepeno uvođenje proteina. Kod psihomotornog nemira (izlazak iz kome), oprezno sedative. Jedina pouzdana metoda je transplantacija jetre.
