U odnosu na morfoarhitektoniku kičmenih pršljenova i primarno mesto razvoja degenerativnog procesa – artroze – kičmenog stuba razlikuju se:
A) – Spondylosis – Artroza ivica pršljenskih tela –
B) – Spondylarthrosis
(Artroza unkovertebralnih – kostovertebralnih i apofiznih zglobova sa suženjem anterior – posteriornog promera medupršljenskih otvora)
C) – Discarthrosis – Artroza primarno locirana na interavertebralnim diskusima. U odnosu na pedilekciju patoanatomskog procesa razlikuju se:
1. DR vratnih pršljenova – Cervikalna spondiloza
2. DR torakalnih pršljenova – Torakalna spondiloza
3. DR slabinskih pršljenova – Lumbalna spondiloza, discartroza
CERVIKALNA SPONDILOZA I DISKARTROZA
Ubraja se u grupu bolesti koje čine cervikalni sindrom, a u odnosu na artroze predstavlja najčešće oboljenje u praksi lekara opšte medicine.
Klinička slika:
Prema dominaciji kliničke simptomatologije cervikalne spondiloze razlikujemo sledeće kliničke entitete:
a) Cerviko – cefalički oblik
Karakteristike:
– Predilekcioni lokus razvoja degenerativnog procesa su diskusi C1- C2, C2-C3 i C3-C4
– Cervikalna-okcipitalna migrena ~ glavobolja sa ili bez širenja u vrat
– Retrobulbarni bol uz epiforiju (suzenje očiju), zujanje – tinitus u ušima
b) Cerviko – brahijalni oblik
Karakteristike:
– Predilekcioni lokus razvoja degenerativnog procesa su diskusi C4- C5, C5-C6, C6-C7 i C7-Th1.
– Unilateralni, ređe bilateralni bol u vratu pozadi sa zračenjem u rame ka plećkama u ruku, ispod pazuha duž i/ili ispod ključne kosti ili iradiranje u potiljak ka temenu i orbiti.
– Utrnulost šaka, noću i u ležećem položaju, distenzija (hipoestezija) i mišićna slabost.
– Ograničenost pokretanja vrata i ukočenost vrata, paravertebralna osetljivost i zategnutost.
Putevi širenja bola duž ruke:
C5 – Vrh ramena prednja spoljna strana ruke
C6 – Spoljna strana ruke ka palcu
C7 – Zadnja strana ruke ka srednjem prstu i kažiprstu
C8 – Unutrašnja strana ruke ka petom i četvrtom prstu
TORAKALNA SPONDILOZA I DISKARTROZA
KLinička slika:
Tup bol u nivou srednje-medijalne linije bez iradijacije koji se pojačava pri kašljanju ili jačem naprezanju.
LUMBALNA SPONDILOZA I DISCARTROZA
Klinička slika:
Hronični i recidivni bol u slabinama i krstima lokalizovan u nivou srednje – medijalne linije sa iradijacijama bočno – pojasno u kuk i duž unutrašnje i/ili spoljašnje strane butine.
Dijagnoza DR kičmenog stuba:
I – Anamneza i objektivni nalaz (fizički nalaz i neurološki nalaz)
– Izražena paravertebralna palpatorna bolna osetljivost, zategnutost i ograničenost pokreta, hiper – i hipoestezija duž vrata i ramena.
(Cervikaina spondiloza)
– Bolna palpatorna osetljivost pri direktnoj palpaciji pršljenova.
Negativna proba čučnjeva i proba prsti peta, kao i pozitivan neurološki nalaz – (Znak Lazarevića, Ahilov, Patelarni reflex) – ugašeni ili smanjeni.
(Lumbalna spondiloza)
II – RTG nalaz
a) Suženje intervertebralnog prostora, kondenzacija dodirnih površinaprčljenova sa pojavom prednjih horizontalno poniranih marginalnih osteofita. (Cervikalna spondiloza)
b)Rubni osteofiti sa sklerozom ivica (torakalna spondiloza)
III – Elektromioneurografija
IV – EEG i REE (REOENCEFALOGRAFIJA)
V – EMG i CT (ELEKTROMIOGRAFIJA I SKENER)
VI – Scintografija
Komplikacije:
1. Radikulitis i poliradikuloneuritis
2. Sekundarni osteoartritis
3. Ankiloza pršljenova
4. Spondylolysteza
5. Diskus hernia
6. Syndroma lumbale i Lumgalo
7. Kitoskolioza i gibus (grbavost)
Diferencijalna dijagnoza:
1.Vertebrobazalni sindrom
2. Spinalni ekstramedularni tumori
3. Ankilozirajući spondilitis
4. Sindrom vratnog rebra
5. Morbus Behterew
6. Konorarna bolest srca
Terapija:
Terapija se sprovodi kao simptomatska i u cilju da se uspori napredovanje degenerativnog procesa.
1) Mirovanje ili ograničeno kretanje
2) Nesteroidni antireumatici (Ibuprofen, Diklofenak, Voltaren, Piroxicam)
3) Fizikalna terapija – Kinezi, termo i elektro terapija
4) Hirurški tretman uz ortopedsku saglasnost.
