Ta metoda se naziva po osnivaču terapije Dr.Vaclavu Vojtu, omogućuje već u prvom tromesečju prepoznavanje poremećaja u motoričkom razvoju deteta.Predstavlja funkcionalnu analizu za procenat zrelosti CNS kod dece u prvom i drugom tromesečju.Izvodi se putem položajnih reakcija-pokreta tela isprovociran odredjenim položajem.To su refleksni aktivnosti, koje se odvijaju u nekoliko faza i pokazatelji su za razvoj mozga.
Postavljanjem deteta u sedam različitih položaja izaziva slanje draži ka mozgu i kičmenoj miždini što dovodi do reakcije glave, trupa i ekstremiteta.Ako je poremećen sposobnost CNS, da se prilagodi promeni položaja tela i da se obradi aferentne impulse-reakcija se smatra abnormalnim.
Ranom dijagnostikom i tretmanom sprečava ili se ublažava nastanak kliničke slike usled oštećenja ili poremećaja motoričkog centra, nervnih veza odnosno sinapsi.Kada je u pitanju poremećaj centralne koordinacije i tonusa mogu biti:blage, srednje teške i teške u pravcu hipo ili hipertonije.Kod postavljanja dijagnoze u drugom i trećem trimestu mogu biti:
-usporen motorni ili psihomotorni razvoj bez znakova oštećenja CNS-a i bez mentalnog deficita.
-disharmoničan motorni razvoj ali sa odstupanjem od idealnog motrnog razvoja bez znakova oštećenja CNS-a.
-simptomatski rizičan razvoj koji se klinički ispoljava patološkom simptomatologijom u vidu hipertonije, hipotonije i distonije.
-konačna dijagnoza se postavlja po navršenoj prvoj godini života (rizično dete se prati do tri godine života).
Vojta terapija je metoda rehabilitacije, kod koje se u odredjenim položajima na ledjima, boku, stomaku stimulišu deset zona na ljudskom telu, sa aktivacijom mišića u celom telu.
Terapija se sastoji iz tri osnovne faze:
*prva faza je refleksno okretanje na ledjima-preduslov za hvatanje i sedenje.
*druga faza refleksnog okretanja naboku-preduslov za hodanje.
*refleksno puzanje na stomaku-preduslov za vertikalizaciju-uspravljanje.
Provoditi terapiju po ovom redosledu! Najbolje rezultate se postižu što ranije to bolje, već u prvom trimestru kada nije došlo do usvajanja loših motornih obrazaca.
Indikacije su: kod teških i srednje teških centralne koordinacije tonusa, malpozicije, perifernih oduzetosti, spine bifide, kongenitalnih miopatije, kod mišićnog ili neurogenog tortikolisa, cerebralne paralize, loše držanje tela, deformitet kičmenog stuba, kontrakture zglobova, razvojni poremećaj koordinacije, stečeni cerebralni sindrom.
Kontraindikacije su:
Tešak mentalni deficit, primarni i sekundarni autizam, teške forme Westovog syndroma, povišena telesna temperatura, dan vakcinacije.
Vežbe po Vojtu: primenjuje se individualno po svakom detetu.Nosilac terapije je edukovan roditelj.Sprovodi se 3-4 dnevno po 3 X svaka vežba.Sprovode se sve faze zbog pravilnog budjenja motoričih funkcija.Kod mentalne zaostalosti nedostaje glavna pokretačka snaga, vegatativna uzbudjenost, zainteresovanost i kontakt sa spoljašnjim svetom.Nakon dužeg vremena kada se zapaža poboljšanje ili dobro vladanje tehnikom vežbanja, terapeut može da se ukida vežbanje ukoliko zadovoljava stanje pacijenta.
Kod primene Vojta terapije nije bolno ako se zone pravilno stimulišu, daje neprijatnost zbog plača deteta.Ne ostavlja posledice na psihu deteta i nije kontraindikovano kod dece sa epilepsijom.Može da se primenjuju ove vežbe i nakon godinu dana jer nema uzrastne granice za prekid ove vežbe.
Kod dece sa problemima u razvoju treba roditeljima objasniti i sprečavati da ne vertikalizuju dete ranim postavljanjem u nosiljku, sedeći položaj, šetalicu, vertikalni položaj i forsiranje hodanja.
